System sygnalizacji pożaru
System sygnalizacji pożaru, potocznie nazywany SSP lub SAP, to zestaw urządzeń, których celem jest wczesne wykrycie zagrożenia (dymu, płomienia, wzrostu temperatury itd.) oraz przekazanie informacji o pożarze do użytkowników chronionego obiektu.
Systemy sygnalizacji pożaru mogą także sterować pracą innych urządzeń, na przykład:
– wysyłać informację o alarmie pożarowym do stacji monitorowania lub straży pożarnej,
– aktywować pracę urządzeń przeciwpożarowych tj. systemy oddymiania, kurtyny przeciwpożarowe, klapy odcinające itp.
– powodować automatyczne otwarcie drzwi elektrycznych służących do ewakuacji,
– blokować pracę urządzeń, których praca może powodować dodatkowe zagrożenia podczas pożaru np. wstrzymywać wentylację mechaniczną, odcinać dopływ gazu do budynku.
Kto musi wyposażyć obiekt w system sygnalizacji pożaru
Obowiązek wyposażenia obiektów w SSP został przedstawiony w tym artykule.
Elementy systemu sygnalizacji pożaru
Rodzaje elementów wykorzystywanych w SSP możemy podzielić na główne kategorie:
- Centrale SSP
- Detektory – czujki
- Ręczne ostrzegacze pożarowe
- Moduły wejść/wyjść
- Sygnalizatory optyczne i akustyczne
- Okablowanie i elementy mocujące
Poniżej zaprezentowane zostaną podstawowe elementy systemu. Więcej informacji, szczegółowy opis i przykłady zostaną przedstawione w kolejnych artykułach w tej serii.
Centrale SSP
Centrala systemu sygnalizacji pożaru to urządzenie, którego zadaniem jest odbieranie sygnałów alarmowych i uszkodzeniowych z elementów podłączonych do systemu oraz wysyłanie właściwych sygnałów do elementów wykonawczych.
Różne centrale charakteryzują się przede wszystkim 2 czynnikami – rodzajem systemu (konwencjonalny lub adresowalny) oraz ilością elementów, jakie możemy do CSP podłączyć.
Przykładowa CSP – Polon Alfa, model 4900.
Detektory – czujki
Czujki stanowią podstawowy produkt wykorzystywany w systemach sygnalizacji pożaru.
W zależności od miejsca zastosowania, charakterystyki procesu technologicznego oraz zagrożeń pożarowych, wykorzystuje się czujki mogące wykrywać różne rodzaje zagrożeń – dym, ciepło, płomień, gaz itp.
Podstawowym rodzajem wykorzystywanych czujek są czujki punktowe, które zazwyczaj nadzorują wybraną powierzchnię znajdującą się bezpośrednio pod detektorem. Innym rodzajem czujek są czujki liniowe, których zasada działania opiera się na wysyłaniu wiązki promienia, która trafia do odbiornika – zakłócenie wiązki przez unoszący się dym przecina wiązkę powodując wyzwolenie alarmu pożarowego. Istnieją także czujki zasysające, znajdujące swoje zastosowanie np. w kanałach wentylacyjnych, gdyż ich działanie polega na analizie zasysanego powietrza z dymem, dzięki czemu mogą pracować w warunkach przepływu powietrza, w których czujki punktowe nie działałyby prawidłowo.
Ręczne ostrzegacze pożarowe
Ręczne ostrzegacze pożarowe (ROP-y) służą do aktywacji alarmu pożarowego przez użytkowników obiektu. Ich wciśnięcie jest zazwyczaj równoznaczne z wysterowaniem urządzeń przeciwpożarowych oraz przekazaniem sygnału do stacji monitorowania lub straży pożarnej, dlatego wciśnięcie przycisków powinno odbyć się tylko po potwierdzonym zagrożeniu.
Wyróżnia się 2 rodzaje ROPów:
- 1- pozycyjny – zadziałanie następuje od razu po stłuczeniu szybki
- 2- pozycyjny – w pierwszej kolejności należy zbić/podnieść szybkę, a zadziałanie następuje dopiero po wciśnięciu przycisku (przedstawiony poniżej)
Moduły wejść/wyjść
Zadaniem modułów wejść/wyjść jest, w zależności od wykorzystanych urządzeń, sterowanie oraz kontrola stanów urządzeń wykorzystywanych w systemie sygnalizacji pożaru lub przyłączonych do tego systemu.
Mogą one na przykład otrzymywać informację o uszkodzeniu/zadziałaniu klapy odcinającej i sygnalizować ten stan na CSP lub powodować wysterowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego DSO po aktywacji alarmu II stopnia.
Sygnalizatory optyczne i akustyczne
Jak sama nazwa wskazuje – sygnalizują one zadziałanie systemu w sposób optyczny, akustyczny lub na obydwa te sposoby jednocześnie.
Okablowanie i elementy mocujące
W zależności od rodzaju pętli (dozorowa, sygnalizatorów, zasilanie), w systemie sygnalizacji pożaru wykorzystywane sa różne rodzaje okablowania. Wśród przewodów wyróżniamy kable uniepalnione YnTKSY, bezhalogenowy HTKSH, silikonowe HDGs PH90.
Oznaczenie PH90 oznacza, że przewód jest w stanie przesyłać sygnał w czasie 90min w badanych warunkach pożaru. Przewody mogą być dodatkowo ekranowane (oznaczenie ekw), co chroni sygnał przed zakłóceniami elektromagnetycznymi.
Aby przewód miał możliwość przesyłania sygnału przez wyznaczony czas w warunkach pożaru nie wystarczy jego odporność na warunki pożarowe, ale także właściwe zamocowanie. Służą do tego niepalne uchwyty oraz kotwy gwoździowe, które zapewniają nie odpadanie przez czas przesyłania sygnału przez przewód.
Podsumowanie
Wstęp do serii ma na celu zapoznanie z podstawowymi elementami wykorzystywanymi w systemach sygnalizacji pożaru.
Oczywiście podstawą do właściwego wykorzystania urządzeń jest znajomość chronionego obiektu i właściwie wykonany projekt systemu sygnalizacji pożaru.
Zapraszamy do kolejnych artykułów z serii, jeśli mają Państwo jakiekolwiek pytania dotyczące pracy systemu sygnalizacji pożaru – zapraszam do kontaktu.