Oświetlenie awaryjne - wymagania

Oświetlenie awaryjne – co to jest?

Mianem oświetlenia awaryjnego określa się oświetlenie, które stosowane jest podczas zaniku zasilania oświetlenia podstawowego. Źródło zasilania opraw oświetlenia awaryjnego jest niezależne od zasilania odpraw oświetlenia podstawowego.

Podział oświetlenia awaryjnego

Podział oraz rodzaje oświetlenia awaryjnego zostały dokładnie omówione w tym artykule.

Gdzie należy stosować oświetlenie awaryjne?

Zgodnie z [1] §181:

1. Budynek, w którym zanik napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie środowiska, a także znaczne straty materialne, należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii elektrycznej oraz wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne). W budynku wysokościowym jednym ze źródeł zasilania powinien być zespół prądotwórczy.

2. Awaryjne oświetlenie zapasowe należy stosować w pomieszczeniach, w których po zaniku oświetlenia podstawowego istnieje konieczność kontynuowania czynności w niezmieniony sposób lub ich bezpiecznego zakończenia, przy czym czas działania tego oświetlenia powinien być dostosowany do uwarunkowań wynikających z wykonywanych czynności oraz warunków występujących w pomieszczeniu.

3. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne należy stosować:
1) w pomieszczeniach:
a) widowni kin, teatrów i filharmonii oraz innych sal widowiskowych,
b) audytoriów, sal konferencyjnych, czytelni, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych, przeznaczonych dla ponad 200 osób,
c) wystawowych w muzeach,
d) o powierzchni netto ponad 1000 m2 w garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
e) o powierzchni netto ponad 2000 m2 w budynkach użyteczności publicznej, budynkach zamieszkania zbiorowego oraz w budynkach produkcyjnych i magazynowych;
2) na drogach ewakuacyjnych:
a) z pomieszczeń wymienionych w pkt 1,
b) oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
c) w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do użytku osób o ograniczonej zdolności poruszania się,
d) w wysokich i wysokościowych budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.

4. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w pomieszczeniach, w których awaryjne oświetlenie zapasowe spełnia warunek określony w ust. 5 dla awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego.

5. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne powinno działać przez co najmniej 1 godzinę od zaniku oświetlenia podstawowego.

6. W pomieszczeniu, które jest użytkowane przy wyłączonym oświetleniu podstawowym, należy stosować oświetlenie dodatkowe, zasilane napięciem nieprzekraczającym napięcia dotykowego dopuszczalnego długotrwale, służące uwidocznieniu przeszkód wynikających z układu budynku, dróg komunikacji ogólnej lub sposobu jego użytkowania, a także podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji.

7. Oświetlenie awaryjne należy wykonywać zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi wymagań w tym zakresie.

Miejsca instalacji opraw oświetlenia awaryjnego

Oświetlenie awaryjne powinno być instalowane w pobliżu drzwi wyjściowych oraz w miejscach potencjalnie niebezpiecznych, a także w pobliżu sprzętu służącego ewakuacji oraz zwalczaniu pożaru, m.in.:

przy drzwiach wyjściowych służących ewakuacji ludzi oraz przy wyjściach ewakuacyjnych,
w pobliżu zmian poziomów oraz schodów (należy zapewnić bezpośrednie oświetlenie każdego stopnia),
przy skrzyżowaniach korytarzy oraz zmianach kierunków dróg ewakuacyjnych,
na zewnątrz wyjść ewakuacyjnych,
w pobliżu punków pierwszej pomocy oraz urządzeń przeciwpożarowych i alarmowych.*

*Jeśli urządzenia te nie są zlokalizowane w obrębie drogi ewakuacyjnej lub strefy otwartej, to natężenie światła w ich pobliżu (do ok. 2m) powinno wynosić co najmniej 5lx.

Oświetlenie drogi ewakuacyjnej – wymagania

Poniżej przedstawiono podstawowe wymagania dotyczące oświetlenia awaryjnego drogi ewakuacyjnej:

wymagane średnie natężenie oświetlenia dla dróg ewakuacyjnych o szerokości do 2m powinno wynosić nie mniej niż 1lx po środku drogi ewakuacyjnej, a w środkowym pasie drogi o szerokości obejmującej co najmniej połowę szerokości drogi, powinno wynosić co najmniej 0,5lx,
stosunek max/min natężenia ośw. awaryjnego wzdłuż środkowego pasa drogi ewakuacyjnej nie powinno przekraczać wartości 40:1,
minimalny czas działania oświetlenia awaryjnego na drodze ewakuacyjnej powinien wynosić 1h,
50% wymaganego natężenia powinno być osiągane do 5s, a pełne natężenia do 60s po zaniku oświetlenia podstawowego,
minimalna wysokość mocowania opraw oświetleniowych – 2m,
w przypadku dróg ewakuacyjnych szerszych niż 2m, traktuje się je jak odrębne drogi ewakuacyjne o szerokości do 2m lub wykonuje oświetlenie awaryjne jak dla strefy otwartej.

Oświetlenie drogi ewakuacyjnej o szerokości do 2m

Oświetlenie drogi ewakuacyjnej o szerokości >2m (wariant 1)

Oświetlenie drogi ewakuacyjnej o szerokości >2m (wariant 2)

Oświetlenie strefy otwartej – wymagania

Poniżej przedstawiono podstawowe wymagania dotyczące oświetlenia awaryjnego strefy otwartej:

natężenie na poziomie podłogi strefy otwartej powinno wynosić co najmniej 0,5lx, z wyłączeniem zewnętrznego pasa pomieszczenia o szerokości 0,5m,
stosunek max/min natężenia ośw. awaryjnego strefy otwartej nie powinno przekraczać wartości 40:1,
minimalny czas działania oświetlenia awaryjnego strefy otwartej powinien wynosić 1h,
minimalna wysokość mocowania opraw oświetleniowych – 2m,
50% wymaganego natężenia powinno być osiągane do 5s, a pełne natężenia do 60s po zaniku oświetlenia podstawowego.

Oświetlenie strefy otwartej (zapobiegające panice)

Oświetlenie strefy wysokiego ryzyka – wymagania

Poniżej przedstawiono podstawowe wymagania dotyczące oświetlenia awaryjnego strefy wysokiego ryzyka:

wymagane natężenia ośw. awaryjnego powinno wynosić nie mniej niż 10% wymaganego natężenia podstawowego, nie mniej jednak niż 15lx,
równomierność natężenia oświetlenia powinna wynosić co najmniej 10:1,
minimalny czas działania oświetlenia awaryjnego strefy wysokiego ryzyka powinien być dostosowany do czasu, w którym występuje niebezpieczeństwo dla ludzi,
wymagane natężenia światła powinno być osiągnięte w czasie 0,5s od zaniku natężenia podstawowego,
minimalna wysokość mocowania opraw oświetleniowych – 2m,
należy wyeliminować efekt stroboskopowy,

Projektowanie oświetlenia awaryjnego ewakuacyjnego

Nasza firma zajmuje się wykonywaniem projektów oświetlenia awaryjnego ewakuacyjnego zgodnie z aktualnymi wymaganiami prawnymi. Projekt obejmuje dokładne wytyczne dot. rodzaju i miejsca zainstalowania opraw oraz część graficzną, w tym obliczone natężenie oświetlenia w budynku.